Vanaf de late middeleeuwen hadden twee adellijke geslachten, Glymes in Bergen op Zoom en Nassau-Breda het in West Brabant voor het zeggen. Zij bezaten er uitgestrekte domeinen en benoemden er bijna overal de bestuurders. De ‘wilderd’, de woeste grond bestaande uit heidevelden, vennen, moerassen en stuifduinen waren van hen. In het nieuwe land dat in het noordwesten van Brabant na 1421 door bedijkingen ontstond was hun macht nog groter dan op het zand. Zij hieven daar vrijwel alle tienden – 10% van de oogst en van het nieuw geboren vee- alle molen waren van hen en op bijna alle land rustte een herencijns die jaarlijks aan de rentmeester moest worden betaald.
De heren van Breda resideerden in een paleis in Breda, dat na ingrijpende verbouwingen thans in gebruik is bij de Koninklijke Militaire Academie. Zij hielden er een luisterrijk hof tot 1567 toen Willem van Oranje de vlucht nam naar zijn stamslot Dillenburg in Hessen-Duitsland. Ze hadden hun prinsenhoven in Geertruidenberg en Willemstad en hun ‘hotel’ in Brussel.
1. Hoe lagen de politiek verhoudingen in dit deel van Brabant en Holland?
2. Welke gevolgen had dat voor de streek? Werden de bewoners er beter of slechter van?
3. Hoe ontwikkelde deze constellatie zich nadat dit deel van Brabant deel was gaan uitmaken van de Republiek der Verenigde Provinciën?
De spreker, Dhr. Ton Kappelhof, was tot aan zijn pensionering in 2011 verbonden als senioronderzoeker aan het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis in Den Haag, een onderzoeksinstituut van de Kon. Nederlandse Academie van Wetenschappen. De spreker houdt zich sinds 1968 bezig met de geschiedenis van Noord-Brabant, en liet hierover vele publicaties verschijnen.
Praktische informatie
De lezing vindt plaats op woensdag 2 oktober 2013 in café-restaurant Het Wapen van Willemstad, Benedenkade 12 in Willemstad. Aanvang 20.00 uur, zaal open om 19.30 uur. De toegang is gratis. De lezing maakt deel uit van de Henri Mastboom lezingencyclus met als thema Macht en Pracht, georganiseerd door de vier West-Brabantse archiefdiensten: Het Markiezenhof, Gemeentearchief Roosendaal, Regionaal Archief West-Brabant en het Stadsarchief Breda.
